ارتقا افقی چیست؟ مسیر ارتقا افقی در مدل 34000 منابع انسانی

- نویسنده : برسا نوین رای
- تاریح انتشار : 1403-11-27
- دستهبندیها: مقالات منابع امسانی
- برچسبها:
وقتی از پیشرفت شغلی حرف میزنیم، احتمالاً شما هم به یک صندلی مدیریتی فکر میکنید؛ با یک میز بزرگتر و کلی مسئولیت اضافه! اما بیایید یک سؤال مهم از خودتان بپرسید: آیا همیشه باید مدیر شوید تا پیشرفت کنید؟ اگر مدیریت با روحیه شما جور نباشد یا بخواهید چیزهای جدیدی را در شغلتان تجربه کنید، آن موقع راه حل چیست؟ اینجاست که مفهوم «ارتقا افقی» وارد میدان میشود.
ارتقا افقی یعنی شما به جای اینکه فقط به بالا رفتن فکر کنید، مسیر فعلیتان را طوری گسترش دهید که جذابتر و چالشبرانگیزتر شود. مدل 34000 منابع انسانی دقیقاً برای همین طراحی شده است. این مدل به شما کمک میکند مسیر شغلیتان را با یک برنامه مشخص و هدفمند به سمت رشد هدایت کنید.
در این مقاله، همراه شما هستیم تا هم ارتقا افقی را بشناسید، هم با مدل 34000 آشنا شوید و هم ببینید چطور میتوانید از این رویکرد در مسیر حرفهای خودتان استفاده کنید. تا پایان با ما همراه باشید!

ارتقا افقی چیست؟
حتماً شنیدهاید که بعضیها میگویند: «من نمیخواهم مدیر شوم؛ اما میخواهم پیشرفت کنم.» دقیقاً همین جمله، خلاصهای از مفهوم ارتقا افقی است.
به زبان ساده، ارتقا افقی یعنی به جای این که فقط به سمتهای مدیریتی در سازمان فکر کنید، مهارتها، وظایف و تخصصهای جدیدی را در همان سطح شغلی فعلیتان اضافه کنید. این مسیر نه تنها باعث رشد حرفهای شما میشود، بلکه کمک میکند به فردی تبدیل شوید که در موقعیتهای مختلف و چالشهای گوناگون سازمان بدرخشد.
مثالی از ارتقا افقی
تصور کنید یک آشپز حرفهای هستید که در درست کردن پیتزا مهارت دارد. اگر به جای تغییر شغل به سرآشپز، یاد بگیرید که دسرهای خاص هم درست کنید، همچنان آشپز هستید؛ اما با تخصصهای بیشتر! در واقع، حالا شما فردی هستید که میتوانید منوی متنوعتری ارائه دهید و ارزش بیشتری به مشتریان و کارفرمای خود اضافه کنید.
پیشرفت همیشه به معنای تغییر جایگاه نیست؛ گاهی پیشرفت یعنی بهتر شدن در کاری که همین حالا انجام میدهید.
چرا ارتقا افقی مهم است؟
در دنیای امروز، بسیاری از سازمانها به جای استخدام افراد با مهارتهای محدود، به دنبال کسانی هستند که تواناییهای متنوعی دارند و میتوانند در چندین زمینه به سازمان کمک کنند. این ویژگی، شما را در برابر تغییرات شغلی، تعدیل نیرو یا تغییر نیازهای بازار کار مقاومتر میکند.
نکته جذاب این است که ارتقا افقی فقط به نفع شما نیست، بلکه به نفع سازمان هم هست. چون وقتی یک کارمند حرفهای با چندین مهارت داشته باشند، دیگر به اضافه کردن نیروی جدید برای هر وظیفه کوچک نیاز ندارند.
ارتقا افقی بهتر است یا ارتقا عمودی؟

وقتی صحبت از پیشرفت شغلی میشود، اغلب افراد به طور ناخودآگاه به ارتقا عمودی فکر میکنند؛ جایگاهی مدیریتی با مسئولیتهای بزرگتر و البته استرسهای بیشتر. اما آیا این تنها مسیر برای رشد است؟ نه لزوماً! ارتقا افقی یک مسیر جایگزین است که میتواند هوشمندانهتر و جذابتر باشد. برای درک بهتر، بیایید این دو رویکرد را در کنار هم و در قالب جدول زیر بررسی کنیم.
ویژگیها | ارتقا عمودی | ارتقا افقی |
---|---|---|
تعریف | بالا رفتن در سلسله مراتب سازمانی و رسیدن به جایگاه مدیریتی. | گسترش مهارتها و تخصصها در همان سطح شغلی فعلی. |
مناسب برای… | افرادی که علاقهمند به مدیریت و هدایت تیم هستند. | کسانی که به یادگیری و تجربه تنوع شغلی علاقه دارند. |
مسئولیتها | مدیریت تیم، برنامهریزی استراتژیک و نظارت بر فرآیندها. | اجرای وظایف جدید و یادگیری تخصصهای متنوع. |
چالشها | استرس بیشتر و فشار کاری زیاد بهویژه در مدیریت. | نیاز به یادگیری مداوم و انعطاف در وظایف. |
مزایا | فرصت رشد در سازمان و افزایش قدرت تصمیمگیری. | افزایش تنوع کاری، یادگیری چندمهارتی و انعطافپذیری بیشتر در بازار کار. |
احساس شغلی | گاهی ممکن است یکنواخت یا فرسایشی شود. | تنوع بیشتر و جلوگیری از خستگی شغلی. |
در نهایت، هر دو مسیر ارزشمند هستند؛ اما اگر مدیریت برایتان جذاب نیست یا دوست دارید کارتان پُر از تنوع و چالشهای جدید باشد، ارتقا افقی انتخابی است که نه تنها شما را به فردی چند بعدی تبدیل میکند، بلکه انگیزهتان را برای کار کردن در سطح بالایی نگه میدارد.
گاهی پیشرفت شغلی، بالا رفتن از نردبان نیست؛ بلکه ساختن پلهایی است که شما را به فرصتهای بیشتری وصل کند.
مدل 34000 چیست؟
اگر بخواهید در مسیر شغلیتان حرفهایتر و هدفمندتر عمل کنید، به یک نقشه راه نیاز دارید. مدل 34000 منابع انسانی دقیقاً همین نقشه است؛ چارچوبی که کمک میکند مهارتهای خود را توسعه دهید و با اهداف سازمانی همراستا شوید.
به عبارت دقیقتر، مدل 34000 منابع انسانی یک چارچوب جامع برای ارزیابی و بهبود فرآیندهای مدیریت منابع انسانی در سازمانها است.
این مدل با ارزیابی 20 فرآیند منابع انسانی و 12 متغیر نگرشی در قالب 5 سطح بلوغ، به سازمانها کمک میکند تا با استانداردسازی، برندسازی و نهادینهسازی منابع انسانی، عملکرد خود را بهبود بخشند و به اهداف استراتژیک نزدیکتر شوند.

ارتباط مدل 34000 منابع انسانی با ارتقا افقی
مدل 34000 نه تنها به کارکنان کمک میکند مسیر شغلیشان را بهبود ببخشند، بلکه به سازمانها هم امکان میدهد تا از تواناییهای متنوع کارکنان بهرهمند شوند. در ادامه، به تاثیر مدل 34000 روی ارتقا افقی کارکنان اشاره میکنیم:
-
آموزشهای متنوع
مدل 34000 برنامههای آموزشی هدفمند طراحی میکند که به کارکنان اجازه میدهد مهارتهای جدیدی یاد بگیرند. این آموزشها به جای تمرکز صرف بر رشد عمودی، برای تقویت تواناییهای افقی کارکنان طراحی شدهاند؛ مثل یادگیری اصول مدیریت پروژه برای یک کارشناس فروش، بدون نیاز به تبدیل شدن به مدیر.
-
پروژههای میان واحدی
این مدل امکان شرکت در پروژههای میان واحدی و چندبخشی را فراهم میکند. این پروژهها به کارکنان کمک میکنند با تیمها و فرآیندهای دیگر آشنا شوند و مهارتهای جدیدی کسب کنند. برای مثال، یک کارشناس IT که در پروژهای با تیم بازاریابی همکاری میکند و درک بهتری از نیازهای مشتریان پیدا میکند.
-
هماهنگی با اهداف سازمانی
این مدل مسیرهای شغلی را به گونهای طراحی میکند که هم نیازهای فردی کارکنان و هم اهداف کلی سازمان در نظر گرفته شوند؛ در نتیجه، کارکنان میتوانند با اعتماد به نفس بیشتری مهارتهای جدید را امتحان کنند.
مزایای مدل 34000 برای ارتقا افقی کارکنان
مدل 34000 برای ارتقا فنی کارکنان، سه مزیت برجسته دارد. این مزایا عبارتاند از:
- ایجاد فرصتهایی برای یادگیری مداوم؛
- جلوگیری از خستگی شغلی با اضافه کردن وظایف و چالشهای متنوع؛
- افزایش مشارکت کارکنان و رضایت شغلی.
گامهای طراحی مسیر ارتقا افقی
حالا که با مفهوم ارتقا افقی و اهمیت آن آشنا شدهاید، وقت آن رسیده که این مسیر را به صورت عملی طراحی کنید. در این بخش، گامهای ساده و مشخصی برای حرکت در این مسیر ارائه میدهیم. اگر این گامها را به ترتیب انجام دهید، میتوانید مهارتها و تجربیات خود را به بهترین شکل گسترش دهید.
-
تحلیل مهارتهای فعلی
ابتدا ببینید چه مهارتهایی دارید و در چه زمینههایی توانمند هستید. برای این کار میتوانید از خودتان بپرسید: «کدام کارها را با اعتمادبهنفس انجام میدهم؟» یا از مدیران و همکارانتان بازخورد بگیرید.
-
شناسایی نیازهای بازار کار
نگاهی به بازار کار بیندازید و ببینید کدام مهارتها برای شغل شما ضروریتر هستند. برای مثال، اگر در بازاریابی فعالیت میکنید، شاید نیاز باشد مهارتهای مرتبط با تحلیل داده یا استفاده از ابزارهای جدید دیجیتال را یاد بگیرید.
-
شرکت در دورههای مرتبط
برای پُر کردن شکاف مهارتی، میتوانید در دورههای آنلاین یا حضوری شرکت کنید. مثلاً یادگیری زبان برنامهنویسی برای کسی که در حوزه طراحی وب فعالیت میکند، میتواند یک گام مهم در مسیر رشد افقی باشد.
-
همکاری با مدیران منابع انسانی
برنامههای آموزشی و توسعه فردی را با مدیر منابع انسانی یا مدیر مستقیم خود مطرح کنید. این افراد میتوانند فرصتهای آموزشی موجود در سازمان را به شما معرفی کنند.
-
پروژههای جانبی
مشارکت در پروژههایی که مستقیماً به حوزه کاری شما مربوط نیستند؛ اما میتوانند مهارتهای جدیدی به شما اضافه کنند. مثلاً اگر در بخش مالی هستید، کار در پروژهای مشترک با تیم فروش میتواند افقهای جدیدی برایتان باز کند.
-
ایجاد شبکه درونسازمانی
ارتباطات درونی با همکاران از بخشهای مختلف میتواند شما را با فرصتهای پنهان در سازمان آشنا کند. شرکت در جلسات یا رویدادهای داخلی سازمان برای شبکهسازی بسیار مفید است.
-
بررسی نتایج
هر چند وقت یک بار عملکرد و پیشرفت خود را ارزیابی کنید. به این فکر کنید که چه چیزهایی یاد گرفتهاید و آیا این مهارتها تأثیری بر عملکرد شغلی شما داشتهاند یا نه.
-
تنظیم مسیر
بر اساس نتایج ارزیابیها، برنامه خود را اصلاح کنید. اگر مهارتی که یاد گرفتهاید بازخورد مثبتی به همراه داشته، روی گسترش آن تمرکز کنید. اگر اینطور نیست، شاید بهتر باشد سراغ مهارتهای دیگری بروید.
رشد افقی یک مسیر پویاست؛ اگر بهطور مداوم خود را ارزیابی کنید، میتوانید همیشه در بهترین مسیر باقی بمانید.
مزایای ارتقا افقی برای سازمانها
ارتقا افقی فقط برای کارکنان مفید نیست؛ بلکه سازمانها نیز از این رویکرد بهرههای فراوانی میبرند. در دنیای امروز، که سازمانها با چالشهای جذب و حفظ نیروی انسانی روبهرو هستند، فراهم کردن مسیرهای رشد افقی میتواند یک راهکار استراتژیک باشد. علاوه بر این، مزایای دیگری دارد که در این بخش به آنها اشاره میکنیم.
افزایش بهرهوری کارکنان
وقتی کارکنان فرصت یادگیری مهارتهای جدید و تجربه چالشهای متنوع را داشته باشند، انگیزه بیشتری برای کار خواهند داشت. این انگیزه به بهبود کیفیت کار، افزایش خلاقیت و در نتیجه بهرهوری بیشتر در سازمان منجر میشود.
جذب و حفظ استعدادها
ایجاد مسیرهای ارتقا افقی در سازمان، این پیام را به کارکنان میدهد که رشد و توسعه آنها برای سازمان اهمیت دارد. این رویکرد نهتنها افراد مستعد را به سازمان جذب میکند، بلکه کمک میکند تا آنها در سازمان باقی بمانند و به ترک شغل فکر نکنند.
کاهش فرسودگی شغلی
کارکنانی که مدام درگیر وظایف یکنواخت هستند، احتمالاً زودتر دچار فرسودگی شغلی میشوند. با ایجاد تنوع در وظایف و فرصتهای یادگیری جدید، سازمان میتواند به حفظ انرژی و انگیزه کارکنان کمک کند.
کارکنانی که مسیرهای افقی دارند، به جای ترک سازمان، در آن رشد میکنند.
چالشها و راهحلهای ارتقا افقی
ارتقا افقی، با تمام مزایایی که دارد، خالی از چالش نیست. این چالشها میتوانند هم از سمت کارکنان و هم از طرف سازمان ظاهر شوند. اما نگران نباشید! برای هر چالشی، راهحلهای مؤثری وجود دارد و ما اینجا هستیم تا به شما راه حل بدهیم!

چالشهای فردی: مقاومت کارکنان در برابر تغییر
گاهی کارکنان تمایلی به تغییر ندارند. دلیل این مقاومت میتواند ترس از ناشناختهها، نگرانی از شکست در وظایف جدید، یا عدم اطمینان به مزایای ارتقا افقی باشد. در این مواقع، سازمان باید به کارکنان نشان دهد که این تغییر به نفع آنهاست.
برای مثال، میتوان با ارائه توضیحات دقیق در مورد مزایای ارتقا افقی، مثل یادگیری مهارتهای جدید و افزایش امنیت شغلی، آنها را قانع کرد. از طرفی، با ارائه دورههای آموزشی رایگان یا حمایت مالی از کارکنانی که به توسعه فردی علاقه دارند، میتوانید انگیزه تغییر را در آنها تقویت کنید.
چالشهای سازمانی: کمبود فرصتهای افقی
در بسیاری از سازمانها، ساختار به گونهای طراحی شده که فرصتهای ارتقا افقی محدود یا حتی وجود ندارد. این چالش میتواند باعث شود کارکنان احساس کنند که امکان رشد ندارند و به فکر ترک سازمان بیفتند. در این موقعیت، راهحل پیشنهادی ما اجرای مدل 34000 منابع انسانی با برنامهریزی دقیق است.
این مدل میتواند راهحلی جامع برای ایجاد فرصتهای ارتقا افقی باشد. در واقع با طراحی مسیرهای شغلی متنوع سازمانها میتوانند امکان یادگیری مهارتهای جدید را برای کارکنان فراهم کنند. ضمن اینکه ایجاد پروژههای مشترک بین بخشهای مختلف سازمان، فرصتهای بیشتری برای کارکنان فراهم میکند.
سازمانهایی که ارتقا افقی را به یک فرهنگ تبدیل میکنند، نهتنها کارکنانی توانمندتر دارند، بلکه محیطی جذاب و پیشرو ایجاد میکنند.
راهکارهای برسا برای گریدینگ شخصی و ارتقا افقی
شرکت برسا نوین با ارائه نرم افزار گریدینگ شخصی و ارتقا افقی، به سازمانها کمک میکند تا فرآیندهای ارتقا افقی را بهطور مؤثر پیادهسازی کنند. این راهکارها با یکپارچگی کامل با سایر سیستمهای اداری، امکان توسعه مهارتها و توانمندیهای کارکنان را فراهم میسازند.
ویژگیهای برجسته راهکار منابع انسانی برسا عبارتاند از:
با بهرهگیری از این راهکارها، سازمانها میتوانند فرآیندهای گریدینگ شخصی و ارتقاء افقی را بهطور مؤثر مدیریت کرده و به توسعه مهارتها و توانمندیهای کارکنان خود بپردازند.
جمعبندی: ارتقا افقی، راهی برای ارتقا آینده
در دنیای کاری امروز، پیشرفت شغلی دیگر فقط به معنای صعود به جایگاههای مدیریتی نیست. ارتقا افقی یک مسیر هوشمندانه برای افرادی است که میخواهند مهارتهای متنوع کسب کنند، چالشهای جدید را تجربه کنند و در حرفه خود انعطافپذیرتر باشند. این رویکرد نهتنها به جلوگیری از خستگی و فرسودگی شغلی کمک میکند، بلکه شما را به فردی ارزشمندتر برای سازمان و بازار کار تبدیل میکند.
با بهرهگیری از مدل 34000 منابع انسانی و رویکردهایی مثل گریدینگ شخصی و پروژههای میانواحدی، سازمانها میتوانند به کارکنان کمک کنند تا در مسیر افقی خود رشد کنند و احساس رضایت شغلی بیشتری داشته باشند.
حالا اگر به دنبال این تغییر هستید، از همین امروز برنامهریزی کنید و با هدفگذاری دقیق، آینده شغلی خود را بسازید. مسیر ارتقا افقی نهتنها به رشد شما کمک میکند، بلکه دنیای کارتان را جذابتر و متنوعتر میسازد.